Στράντζαλη - Δικηγορικό Γραφείο

Αναγνώριση – Προσβολή πατρότητας

Παρά το γεγονός ότι η μητρότητα δεν αμφισβητείται ποτέ, ως αυταπόδεικτο γεγονός, η πατρότητα θεμελιώνεται με τον γάμο της μητέρας ή με την σύναψη συμφώνου συμβίωσης με τον πατέρα του τέκνου. Έτσι εγκαθίσταται ο συγγενικός δεσμός του τέκνου με τον πατέρα και με τους συγγενείς του πατέρα. Τέκνο που γεννήθηκε χωρίς γάμο των γονέων του, μπορεί να αναγνωριστεί εκούσια ή δικαστικά από αυτόν. Διαφορετικά δεν συνδέεται, από νομική άποψη, με συγγενικό δεσμό μαζί του.

Ο νομοθέτης έχει θεσπίσει το τεκμήριο της πατρότητας τόσο στην περίπτωση γάμου της μητέρας όσο και στην ύπαρξη συμφώνου συμβίωσης. Σύμφωνα με το τεκμήριο πατρότητας, τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου ή συμφώνου συμβίωσης της μητέρας του ή μέσα σε 300 ημέρες από την λύση ή την ακύρωση του, τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα το σύζυγό ή σύντροφό της μητέρας, δηλαδή θεωρείται τέκνο γεννημένο σε γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις (τέκνο άγαμης μητέρας, ανυπόστατος γάμος της μητέρας του τέκνου), το τέκνο θεωρείται γεννημένο χωρίς γάμο. Το τεκμήριο πατρότητας είναι μαχητό και συνεπώς χωρεί ανατροπή του. Για την ανατροπή του θα πρέπει να ασκηθεί αγωγή προσβολής της πατρότητας του συζύγου της μητέρας του τέκνου και να γίνει δεκτή με αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Πριν από την αμετάκλητη δικαστική απόφαση, το τέκνο δεν μπορεί να αναγνωριστεί εκούσια ή δικαστικά από τον βιολογικό του πατέρα. Σε περίπτωση που συνυπάρχει το τεκμήριο πατρότητας στο πρόσωπο δύο συζύγων, τότε τεκμαίρεται ότι ο δεύτερος σύζυγος της μητέρας είναι ο πατέρας του τέκνου. Η αγωγή προσβολής της πατρότητας υπόκειται σε προθεσμία.

Σε περίπτωση που τέκνο γεννιέται εκτός γάμου (η γέννηση του δηλαδή δεν καλύπτεται από το τεκμήριο πατρότητας), υπάρχει η δυνατότητα εκούσιας αναγνώρισης πατρότητας από τον βιολογικό πατέρα του τέκνου. Απαραίτητα προϋπόθεση είναι η συναίνεση της μητέρας. Η εκούσια αναγνώριση τέκνου γίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο ή με διαθήκη και δεν ανακαλείται. Αν ο πατέρας δεν προβαίνει σε εκούσια αναγνώριση του τέκνου ή επιθυμεί να προβεί μεν, αλλά η μητέρα αρνείται να συναινέσει, τότε υπάρχει το δικαίωμα δικαστικής αναγνώρισης πατρότητας, το οποίο ασκείται από την μητέρα ή το τέκνο (αν ο πατέρας δεν προβαίνει σε εκούσια αναγνώριση) ή από τον πατέρα (αν η μητέρα δεν συναινεί σε εκούσια αναγνώριση). Η αγωγή αναγνώρισης πατρότητας υπόκειται σε προθεσμία (ανάλογα με το ποιος ασκεί την αγωγή, υπάρχει διαφορετική προθεσμία).

Με την εκούσια ή δικαστική αναγνώριση πατρότητας, το τέκνο εξομοιώνεται ως γεννημένο εντός γάμου, με όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις. Τα ζητήματα που ρυθμίζονται διαφορετικά είναι το επώνυμο του τέκνου και η γονική μέριμνα.